Otomatik Sigortalar
Otomatik
Sigorta Nedir?
Otomatik Sigorta(Minyatür Devre
Kesici), devre elemanlarını aşırı akıma ve kısa devreye karşı koruyan bir devre
elemanıdır. Ayrıca devreyi açma-kapatma amacıyla da kullanılmaktadır. Her türlü
elektriksel sistemin kısa devrelere ve aşırı akımlara karşı korunması amacıyla
elektrik, elektronik, makine, otomasyon, inşaat vb. sektörlerde vazgeçilmez bir
devre elemanı olarak kullanılmaktadır. Sektörde Otomatik Sigortalar birkaç
farklı isimle anılabilir örneğin; minyatür devre kesici, otomat, otomatik
sigorta, sigorta, W otomat, V otomat vb. gibi farklı isimlendirmeler
kullanılmaktadır.
(Aşırı Akım = Elektrik yükünün veya elektrikli
cihazın normal koşullarda kullandığı akım değerinin üzerinde bir akım
tüketmesidir, örneğin bir elektrik motorun sıkışması veya yük karşısında
zorlanması sonucunda normalde kullandığı akım değerinden daha yüksek bir akım
değerini kullanmaya çabalaması aşırı akım sonucu motorun yanmasına sebep
olabilir.)
(Kısa Devre = Elektrik akımının elektrik yükü veya
elektrikli cihaza ulaşmadan yükün minimal olduğu kısımdan devreyi tamamlaması
gibi düşünülebilir, örneğin bir aydınlatma sisteminde faz ve nötr lambaya
bağlanarak aydınlatma sağlar eğer faz ve nötr devrede birbiriyle yüke ulaşmadan
temas ederse kısa devre ortaya çıkar, kısa devre sonucunda devrenin yanması,
devrenin bir yangını tetiklemesi, devre elemanlarının hasar görmesi gibi
durumlar ortaya çıkabilir.)
Otomatik
Sigortaların Çalışma Mantığı Nedir?
Otomatik sigortanın nominal akım
değerinin üzerinde bir akımın otomatik sigortadan geçmesi sonucunda sigorta
içerisinde bi-metal ısınır bu ısınma sonucunda bi-metal bir eğilme
gerçekleştirir ve tetik(mandal) mekanizmasını harekete geçirerek otomatik
sigortanın giriş-çıkış terminalleri arasındaki elektrik akışını devreyi açarak
sonlandırır.
Otomatik
Sigortaların Nominal Akım(In)(Amper) Değerleri Nelerdir?
Otomatik sigortalar standart
olarak 0.5-1-2-3-4-6-10-16-20-25-32-40-50-63-80-100-125 Amper değerlerinde
üretilirler bu değerler sigortaların nominal akımlarını ifade etmektedir,
sigortalar nominal akımlarının üzerinde bir değerin devreden geçişini açma
eğrilerine göre tepki verir ve devreyi ona göre açarlar.
Otomatik
Sigortaların Açma Eğrileri Neyi İfade Eder?
Otomatik Sigortalar üç farklı
açma eğrisi standardına göre üretilirler bu standartlar B eğrisi( Tip B), C
eğrisi(Tip C), D eğrisi(Tip D) olarak bilinir, bu eğriler sigortanın aşırı
akıma karşı gösterdikleri tepkileri ve tepki süresini ifade etmektedir.
B
Eğrisi(Tip B); B tipi sigortalar hızlı karakterli sigortalar olarak da
bilinirler, aşırı akımın amper değerine göre tepki süresi değişiklik gösterir,
örneğin nominal akım değeri 10 Amper olan bir otomatik sigorta üzerinden 30-50
amperlik bir değerin geçmesi durumunda B tipi olan bir otomatik sigorta bu
duruma ani olarak devreyi açarak tepki gösterir.
C
Eğrisi(Tip C); C tipi sigortalar yavaş karakterli sigortalar olarak da
bilinirler, aşırı akımın amper değerine göre tepki süresi değişiklik gösterir,
örneğin nominal akım değeri 10 Amper olan bir otomatik sigorta üzerinden 50-100
amperlik bir değerin geçmesi durumunda C tipi olan bir otomatik sigorta bu duruma
ani olarak devreyi açarak tepki gösterir
D
Eğrisi(Tip D); D tipi sigortalar çok yavaş karakterli sigortalar olarak da
bilinirler, aşırı akımın amper değerine göre tepki süresi değişiklik gösterir,
örneğin nominal akım değeri 10 Amper olan bir otomatik sigorta üzerinden 100-140
amperlik bir değerin geçmesi durumunda D tipi olan bir otomatik sigorta bu duruma
ani olarak devreyi açarak tepki gösterir
Otomatik
Sigortaların Kısa Devre Kesme Kapasiteleri(Icu)(kA) Neyi İfade Eder?
Otomatik sigortanın işlevini
yerine getirebileceği en yüksek kısa devre akım değerini ifade eder, genel
standartlarda 3kA(3.000A), 6kA(6.000A), 10kA(10.000A) değerlerinde sigortalar
üretilmektedir. Bu değerler sigortanın kısa devre limitleridir, örneğin 10kA
değerindeki bir sigortanın ancak 10kA değerindeki bir kısa devreyi otomatik
sigortanın devreyi açarak sonlandırması mümkün olacaktır. Bu durumda otomatik
sigorta devreyi bu kısa devreye karşı korumuş olacaktır. Ayrıca kısa devre
kesme kapasitesi sigortaların bir bakıma elektriksel ömrünü de ifade etmektedir
kA değeri düşük olan sigortanın elektriksel ömrü de buna göre daha az
olacaktır.
Otomatik
Sigortaların Kutup Sayısı Neyi İfade Eder?
Otomatik Sigortalar 1, 2, 3 ve 4 kutuplu
olarak dört farklı şekilde üretilmektedir. Kutup sayıları kullanım alanına göre
ve koruma sağlanmak istenen sistemin faz adetlerine göre farklılık
göstermektedir. Örneğin 3 Fazlı bir sistemin koruması 3 kutuplu bir sigorta ile
yapılmalıdır, eğer nötr içinde bir koruma sağlanmak isteniyorsa sistemde 4
kutuplu bir sigorta kullanılmalıdır.
Otomatik
Sigortaların Nominal Darbe Dayanım Gerilimi(Uimp)(Volt) Neyi İfade Etmektedir?
Otomatik
sigortanın hasar görmeden dayanabileceği maksimum gerilimi ifade etmektedir.
Örneğin elektriksel bir sisteme yıldırım düşmesi durumunda elektriksel sisteme
yüksek bir gerilim girişi olur bu durumda elektriksel sistemde bulunan
elemanların Nominal Darbe Dayanım Gerilimi(Uimp) değeri ne kadar yüksekse bu
sistem elemanlarının hasar görme olasılığı da o kadar düşük olacaktır.
Otomatik
Sigortaların Nominal Yalıtım Gerilimi(Ui)(Volt) Neyi İfade Etmektedir?
Otomatik sigortaların uzun süreli
çalışabileceği en yüksek gerilim(Volt) değerini ifade etmektedir.
Otomatik
Sigortaların Nominal Çalışma Gerilimi(Ue)(Volt) Neyi İfade Etmektedir?
Otomatik sigorta için en uygun
çalışma gerilimini ifade etmektedir.